Woensdag 1 juli 2020 –
De helft van de Nederlanders is te zwaar, bijna anderhalf procent van de twintigplussers kampt met zwaar overgewicht; daarmee zijn ruim tweehonderdduizend mensen ernstig obese, met kans op een domino-effect aan gezondheidsklachten. De Nederlandse Obesitas Kliniek biedt mensen met morbide obesitas een uitweg: een behandelprogramma van vijf jaar inclusief maagverkleinende operatie waarbij de focus ligt op een levenslange leefstijlverandering. ‘Vaak de enige kans op weer een normaal leven’, zegt Ira Binkhorst van de pas geopende vestiging in Venlo.
35 kilo
‘Het mooiste cadeau na de operatie is mijn levenslust. Ik had dit veel eerder moeten doen.’ De woorden zijn van
Melissa die met het programma van de Nederlandse Obesitas Kliniek ruim vijfendertig kilo afviel. Net als nog tweehonderdduizend Nederlanders nu
kampte ze met ernstig overgewicht, gepaard aan ernstige lichamelijke klachten. Na een maagverkleining en een intensieve begeleiding van ruim een
jaar heeft ze haar leven weer terug. Het zijn schokkende cijfers van het RIVM, vindt ook Ira Binkhorst. Volgens deze cijfers kampt de helft van de
Nederlanders met overgewicht. Ongeveer vijftien procent heeft ernstig overgewicht en is daarmee echt veel te zwaar. Dat laatste is een verdubbeling
ten opzichte van 1990. ‘Ja’, zegt de kersverse vestigingsmanager in de pas ingerichte Nederlandse Obesitas Kliniek aan de Noorderpoort in Venlo,
‘dat aantal loopt elk jaar op. We leven ongezond en bewegen bijvoorbeeld te weinig. En niet alleen in Nederland. Overgewicht is wereldwijd een
chronische ziekte op zichzelf geworden met grote gevolgen voor het beroep op onze gezondheidszorg en de economie.’
Morbide obesitas
Waarmee Ira Binkhorst geen beschuldigende vinger wil uitsteken naar mensen met overgewicht en al zeker niet
naar de jaarlijks vijfduizend nieuwe patiënten die in een van de negen vestigingen van de Nederlandse Obesitas Kliniek starten met hun behandeling
voor zogenoemde morbide obesitas. Het is namelijk echt een complex probleem. ‘Mensen zoals Melissa met een BMI van vijfendertig of méér.
Overgewicht met ernstige klachten zoals diabetes, artrose, hoge bloeddruk’, legt ze uit. ‘Zo erg dat ze niet normaal kunnen functioneren, zich
schamen, de deur niet meer uit durven en almaar zieker worden. Extreem overgewicht is niet een kwestie van alleen te veel eten. Vaak zijn er
psychische oorzaken, is een eetstoornis, depressie of dwanggedachte de oorzaak. Er komt een moment dat mensen het zelf echt niet meer kunnen
oplossen, dat afvalprogramma’s of diëten niet meer helpen. Dan komen wij in beeld.’
Maagverkleining
De Nederlandse Obesitas Kliniek helpt mensen met dat hoge BMI, vaak met ernstige gezondheidsklachten als
gevolg, met een behandelprogramma dat zich richt op een gezonde leefstijl in combinatie met een maagverkleining. Een ingreep waarna veel eten
simpelweg onmogelijk wordt. ‘Dat is inderdaad wel heel kort door de bocht. Onze intensieve behandeling beslaat ongeveer vijftien maanden, daarna
zien we de mensen nog vier jaar lang voor regelmatige controles. Een maagverkleining is niet alleen een forse ingreep, vooral de gevolgen zijn
ingrijpend. Daarbij is een goede begeleiding noodzaak. De patiënten gaan na de ingreep compleet anders leven. Ze kunnen slechts kleine porties
eten, ze vallen fors af, kunnen na een tijdje alweer meer en beter bewegen en zullen ook minder klachten hebben. Diabetes verdwijnt of wordt
minder, de bloeddruk zakt. Echt, er gaat een wereld voor ze open, ze kunnen weer meedoen in de maatschappij.’
Levensstijl
Maar dat is toch de bedoeling? ‘Zeker, maar ook hier geldt: gewicht is niet de enige factor. Ons programma is ook
gericht op een compleet gezondere levensstijl. Meer bewegen bijvoorbeeld. En vooral niet terugvallen in oude gewoonten. Met tien kleine porties
chips of chocolaatjes en andere tussendoortjes verdampt de winst snel, ook met een kleine maag. Wij monitoren de mensen nog vier jaar na het eerste
intensieve traject, omdat de ervaring leert dat de mensen dan stabiel zijn. Gemiddeld hebben ze dan ruim dertig procent van hun gewicht verloren
oftewel meer dan driekwart van het overgewicht. Genezen van een chronische ziekte, zou je kunnen zeggen.’
Behandeling
De eerste Nederlandse Obesitas Kliniek werd opgericht in 1993 en heeft nu verdeeld over negen vestigingen
gemiddeld 12.500 patiënten tussen de achttien en vijfenzestig jaar met morbide obesitas onder behandeling. Ongeveer vijfduizend mensen per jaar
ondergaan een maagverkleinende ingreep. De behandeling begint na een doorverwijzing van de huisarts met een uitleg en meer informatie over het
behandeltraject met aansluitend een uitgebreide intake en screening waarbij een diëtiste, een arts en psycholoog betrokken zijn. Zij bepalen of
iemand in aanmerking komt voor het traject en de operatie. Van belang zijn onder meer motivatie, eerdere pogingen om gewicht te verliezen en
fysieke conditie. ‘Onze specialisten kijken heel goed naar iemands achtergrond. Zijn er oorzaken voor bijvoorbeeld een eetstoornis? Moet er eerst
een psychologisch traject worden gevolgd? Is een operatie verantwoord? Het is weliswaar een kijkoperatie met meestal één nacht opname, maar het
blijft een buikoperatie. Als alle seinen op groen staan, dan vormt de vrouw of man samen met negen anderen een groep die samen het complete traject
volgt. Onder begeleiding van onze specialisten delen ze ervaringen, vertellen ze hun eigen verhaal en praten ze met mensen die eerder de operatie
ondergaan hebben. Na enkele maanden voorbereiding en alvast oefenen met anders eten en bewegen volgt de ingreep, voor de Limburgse patiënten in het
Zuyderland ziekenhuis in Heerlen. Daarna start het nieuwe leven.’
Begeleiding
Ook in dat nieuwe leven komt de groep regelmatig bij elkaar onder begeleiding van de arts, psycholoog,
bewegingsdeskundige of diëtist van de kliniek. ‘Mensen trekken zich aan elkaar op, helpen elkaar als het even moeilijk is en laten zien hoe ze hun
leven nieuwe invulling geven. Gemakkelijk is dat niet, heel veel verandert. Maar gaandeweg de tijd vordert, vliegen de kilo’s eraf en voelen de
mensen zich zoveel beter. Dat motiveert, zeker in een groep versterkt dat elkaar. We boeken uitstekende resultaten. Niet voor niets wordt onze
behandeling vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering.’
Corona
De Nederlandse Obesitas Kliniek verhuisde in april van de Eindhovense vestiging naar Venlo. ‘We begonnen de vestiging
in Venlo met behandelingen via beeldbellen en telefonische consulten vanwege corona’, zegt Ira Binkhorst, tot maart werkzaam als leidinggevende bij
de afdeling plastische chirurgie van het VieCuri in Venlo. ‘Dat was wel anders dan gehoopt, maar we hebben goed contact met onze patiënten kunnen
houden. Sinds 11 mei doen we ook weer intakegesprekken op locatie met nieuwe patiënten. Hopelijk worden de operaties snel hervat. De mensen zijn zo
gemotiveerd om de stap te zetten. Dan is lang wachten wel erg zuur. We willen de wachtrijen voor onze patiënten natuurlijk zo kort mogelijk houden
en de mensen snel helpen.’
De Nederlandse Obesitas Kliniek heeft in Limburg naast Venlo nog een vestiging in Heerlen. Hier worden ook ingrepen gedaan die niet door de ziektekostenverzekeraar vergoed worden.
